Even leek het nieuwe werkjaar een valse start te kennen. Vanuit de VS kwam onheilspellend nieuws over werknemers die er massaal ongemerkt de brui aan zouden geven. Quiet Quitting wordt het genoemd: (jonge) medewerkers die mentaal afstand nemen van hun job en het houden bij wat minimaal van hen verwacht wordt. Weg met bevlogenheid of going the extra mile. Enkel doen waarvoor je betaald wordt. Niets meer, niets minder. Krijgen we na de zinzoekende millennial, de ambitiearme Generatie Z voor wie werken niet meer is dan een loonbriefje?

Heeft de coronacrisis iets veranderd aan onze verhouding tot werk? Kiezen we voor meer vervullende jobs? Is de work-life balans belangrijker geworden? Is telewerk het nieuwe normaal? Het zijn vragen die in 2020 al enkele maanden na het uitbreken van de coronacrisis gesteld werden. Toch kunnen we ze nu pas echt beantwoorden.

Of mensen harder werken voor geld, is een vraag die vaak terugkomt wanneer er wordt gesproken over financiële participatie. Deelname in de winst en/of het kapitaal van een onderneming gaat echter over eigenaarschap. In een participatieve onderneming werken medewerkers niet harder voor geld maar doen ze beter hun best omdat ze zich de doelstellingen van de organisatie eigen hebben gemaakt. In die omstandigheid wordt financiële participatie zelfs een intrinsieke motivator.

Een van de onderdelen van de recente arbeidsdeal is het recht op ‘deconnectie’. Dat houdt in dat — mits het afsluiten van een cao — werknemers in bedrijven van minstens twintig werknemers het recht hebben om buiten de werkuren niet te moeten antwoorden op mailtjes of telefoons. Een overdaad aan digitale connectie kan in sommige gevallen leiden tot burn-outs. Of een uniforme verplichte afspraak daarvoor de beste maatregel is, is twijfelachtig. Bovendien is het omgekeerde ook waar: te weinig connectie schaadt evengoed de mentale gezondheid van werknemers.