Koolstofheffing is geen mirakeloplossing

De verschillende standpunten hadden vooral te maken met een uiteenlopend vertrouwen in de kracht van marktwerking om grote veranderingen mogelijk te maken.

Verhandelbare uitstootrechten

Luc Sterckx, voorzitter van Febeliec, de federatie van de Belgische industriële gebruikers van energie, heeft van nabij gevolgd hoe de invoering van de verhandelbare uitstootrechten (ETS of Emissions Trading System) in 2003 en hogere energieprijzen tot een snelle daling van de CO2-uitstoot in België hebben geleid.

“Er was al langer een tendens naar een zuiniger verbruik, maar op dertig jaar tijd heeft ons land zijn uitstoot met dertig procent kunnen verminderen. We zien nu ook nog een verdere groei van de productie zonder een evenredige toename van de uitstoot. Dat is ook te danken aan het ETS-systeem en vooral aan de inspanningen van de industrie. ETS zet een prijs op die emissie en organiseert de schaarste op de markt, waardoor de kosten stijgen. Dit systeem werkt dus."

"In mijn ogen heeft het ook het grote voordeel dat het steunt op economische principes en vrije handel, waardoor de individuele bedrijven zelf kunnen beslissen hoe ze de problematiek aanpakken en aldus de investeringen optimaal gebeuren. Het moet daarom zeker blijven bestaan. Al denk ik niet dat een koolstofheffing op zich voldoende is om tegen 2050 een uitstootvrije situatie te behalen", zegt Luc Sterckx.

De CO2-uitstoot daalt niet meer

Daar is Joeri Thijs, woordvoerder van Greenpeace België, het alvast mee eens. “Die koolstofheffing kan een belangrijke hoeksteen van het klimaatbeleid zijn, maar tegelijk is het ook geen mirakeloplossing. De dalende tendens waar Luc Sterckx naar verwijst, is ook grotendeels stilgevallen. Die vermindering van de uitstoot ligt intussen alweer een tijdje achter ons. Nu zien we eerder een stagnatie."

"Tegelijk zien we dat de toepassing van die heffing wordt uitgebreid naar andere sectoren in de maatschappij. Nu is er beslist om ook transport en gebouwen in de Europese emissiehandel te brengen. Zo zullen op termijn ook particulieren een CO2-taks betalen wanneer ze hun huis verwarmen, of met de auto rijden en koolstof uitstoten. Dat vind ik erg riskant. De kans is groot dat op die manier weerstand ontstaat bij de bevolking. Zeker mensen met een bescheiden inkomen die met een oude auto gaan werken, of die niet de middelen hebben om hun woning goed te isoleren of zonnepanelen te plaatsen, zullen dan de gevolgen moeten dragen. Als de overheid hen niet te hulp komt, is het draagvlak voor de strijd tegen de klimaatopwarming weg. En wanneer dat gebeurt, als dat draagvlak bij de algemene bevolking wegsmelt, dan halen we die ultieme doelstelling nooit.”

Hij wijst erop dat de evolutie van de uitstoot alleen maar nog stijgt. De wereld is nu op weg naar een temperatuurverhoging van 2 tot 2,7°C. “We moeten zo snel mogelijk die koers ombuigen. Hoe langer we daarmee wachten, hoe erger de gevolgen zullen zijn en hoe meer inspanningen we moeten leveren om het tij te keren. Om al die redenen moeten we zien dat we alle middelen inzetten. We kunnen ons niet veroorloven om iets niet te gebruiken, maar het moet wel op een rechtvaardige manier”, aldus Joeri Thijs.

Lees het volledige artikel in Ondernemen, maart.