Ontwikkel acties voor mentaal welzijn door cocreatie

Onder onze vele langdurig zieken wordt het aandeel mentale problemen steeds groter. Zowel preventie als re-integratie krijgen nog te weinig aandacht, zo stellen onderzoekers van de Antwerp Management School. Kathleen Vangronsvelt en Eva Geluk signaleerden al dat nog te veel opleidingen eenzijdig focussen op het individu, met trainingen in veerkracht of stressmanagement als typische voorbeelden.

IGLO-model

Eva Geluk, senior researcher mentaal welzijn aan Antwerp Management School: “We moeten af van de veronderstelling dat privéfactoren het belangrijkst zijn.” AMS deed een grootschalige bevraging naar factoren die mentaal welzijn bepalen. Leidinggevenden denken dat privéfactoren van werknemers belangrijk zijn, maar werknemers zelf denken dat de rol van de leidinggevende meer impact heeft op mentaal welzijn. Eva Geluk: “Uiteraard zijn individuele kenmerken belangrijk. En ook levensgebeurtenissen of -ervaringen spelen een rol bij het ontstaan van stress en eventueel burn-out.” Beide partijen wijzen ook op het belang van werkdruk.

We zullen breder moeten kijken, ook naar alle denkbare factoren uit de eigen werkomgeving, zoals kenmerken van de job, hulpbronnen, kenmerken van mensen zoals leiderschap, maar verder ook team- en organisatiecultuur, relaties op het werk, beleid en hoe dat wordt geïmplementeerd. Eva Geluk verwijst naar het IGLO-model (ontwikkeld door Karina Nielsen e.a.). IGLO is een letterwoord voor individu, de groep (het team), de leider en de organisatie.

Mensen schatten onbewust goed in hoe open de organisatiecultuur staat voor datgene waar ze mee worstelen op of buiten het werk.

Stigma

Bovendien rust een stigma op psychosociale problemen. Eva Geluk: “Wie vreest voor negatieve reacties op klachten, zal niets zeggen op het werk. Veel hangt af van hoe veilig de betrokkene de werkomgeving ervaart. Mensen schatten onbewust goed in hoe open de organisatiecultuur staat voor datgene waar ze mee worstelen op of buiten het werk.” En dat risico bestaat: zo denken 46% van de leidinggevenden dat teamleden met mentale problemen een risico zijn voor de organisatie. “Eén op vier zou iemand niet aannemen van wie ze weten dat die problemen had in het verleden.”

Dat stigma kan enkel verdwijnen met steun van het management. De top moet duidelijk stellen wat het beleid wordt inzake menselijk kapitaal. Eva Geluk: “Tot hoever gaat het management mee en waar trekt het grenzen? Niet onbelangrijk, want je ziet vandaag al eens dat organisaties doorschieten en heel empathisch worden. Waardoor er een gevoel van ‘alles kan en mag’ ontstaat en overal begrip voor moet zijn.”

Lees het volledige artikel in Ondernemen.