Johan Van Overtveldt

Begin 1982 stond België economisch met de rug tegen de muur. Alleen via een devaluatie van de Belgische frank kregen de autoriteiten de economische machine terug aan de praat. Na de zwaarste recessie uit de naoorlogse geschiedenis is de economische situatie anno 2010 heel vergelijkbaar met die van eind 1981. De beleidshendel van een muntdevaluatie staat evenwel niet meer ter beschikking. Ingrijpende maatregelen om het tij te keren dringen zich op. Het gaat dan onder meer om structurele besparingen op de uitgaven, afslanking van het ambtenarenkorps en fundamentele ingrepen in de organisatie van de arbeidsmarkt. De hamvraag luidt of de politieke elite nog over voldoende veerkracht en moed beschikt om tot zulke maatregelen over te gaan. Download de volledige nota [PDF, 8 blz., 866 kb]  

De verkiezingsmallemolen draait op volle toeren. Politici struikelen over elkaar heen om toch maar de nieuwste en meest sexy klinkende belofte aan het kiezersheir (of segmenten daarvan) te kunnen doen. Wat steeds meer opvalt daarbij is dat politici het in hun discours zelden en zeker niet consistent hebben over de dingen die echt moeten gebeuren om onze sociaal-economische volkshuishouding terug goed op de rails te krijgen.

De jongste jaren heeft de dollar rake klappen ontvangen. Op 21 november 2009, voor het eerst in ruim 14 maand, werd één euro meer dan anderhalve dollar waard. Een korte heropleving in het begin van 2008 daargelaten, is de waarde van de dollar overigens al bijna acht jaar in dalende lijn (zie figuur 1). Verder heeft de kredietcrisis de onhoudbaarheid van het betalings- en handelstekort van de Amerikaanse economie blootgelegd. De VS leven al decennia boven hun stand, waardoor ze ettelijke duizenden miljard dollar buitenlandse schulden opstapelden. De positie van de dollar als internationaal dominante munt wankelt hierdoor. Download de volledige nota [PDF, 8 blz., 922 kb] Download toelage [PDF, 3 blz., 112 kb]

Onze federale regering staat voor een immens zware uitdaging. Volgens de Hoge Raad van Financiën dreigt het overheidstekort op te lopen tot 25 miljard euro, ofwel 7.5 procent van het BBP bij ongewijzigd beleid. Gemengde gevoelens overheersen bij de evaluatie van de begroting en beleidsverklaring van Van Rompuy. Aan de ene kant is de begroting meer dan een lege doos, zoals her en der gevreesd werd, vooral na diverse verklaringen uit PS-hoek. Bovendien is het niet evident om forse besparingen door te voeren tijdens de zwaarste naoorlogse recessie. Aangezien het merendeel van de budgettaire ontsporing structureel is en dus niets te maken heeft met de economische crisis, ruimt de huidige regering in zekere zin de puinhoop op van een budgettaire ontsporing van het laatste decennium.